---

Bài thơ When You Are Old được Yeats viết vào năm 1891, chỉ hai năm sau khi Yeats gặp và đem lòng yêu thương Maud Gonne. Bài thơ được xem là một kỹ thuật diễn tả mối tình tuyệt vọng của Yeats đối với Maud Gonne. Nhân vật trong bài thơ trực tiếp đối thoại với giai nhân hờ hững của mình. Ông yêu cầu giai nhân đó thử hình dung thời kỳ cô sẽ già đi. Lúc đó, cô sẽ hồi tưởng lại nhan sắc huy hoàng ngày xưa của cô và hồi tưởng lại bao nhiêu người đàn ông đã say mê nhan sắc đó. Nhưng khác với những người đàn ông kia, nhà thơ đã yêu tâm hồn bay bổng của cô. Rồi đến lúc đó nàng sẽ thầm nói một cách buồn bã, “Tình Bay Biến” và hối tiếc thuở đó nàng đã không trân quý tình yêu của chàng.
Bài thơ When You Are Old được viết từ góc nhìn của một chàng trai đang hình dung giai đoạn về chiều của người phụ nữ đã phụ bạc tình chàng. Vì được sáng tác để diễn đạt tình phụ nên bài thơ luôn luôn là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Yeats. - Đông Yên

Đang lưu hành trên Amazon và Barnes & Noble

When You Are Old

When you are old and grey and full of sleep,
And nodding by the fire, take down this book,
And slowly read, and dream of the soft look
Your eyes had once, and of their shadows deep;
How many loved your moments of glad grace,
And loved your beauty with love false or true,
But one man loved the pilgrim soul in you,
And loved the sorrows of your changing face;
And bending down beside the glowing bars,
Murmur, a little sadly, how Love fled
And paced upon the mountains overhead
And hid his face amid a crowd of stars.

Khi em già, mệt mỏi, tóc hoa râm,
Bên bếp sưởi cầm thơ ta gật ngủ
Đọc từng dòng, mơ mắt biếc ngày xưa
Mắt xanh thẳm với màu xanh vời vợi;
Bao nhiêu người thời xuân thắm yêu em,
Yêu nhan sắc – thật tình hay giả trá
Tâm hồn em bay bổng chỉ ta yêu,
Cùng khuôn mặt đổi thay theo sầu muộn;
Bên cửa lò em cúi thấp toàn thân;
Rồi buồn bã thì thầm Tình Bay Biến
Vùn vụt cùng những đỉnh núi trên cao
Mặt giấu kín giữa muôn ngàn tinh tú

---

Về mặt chủ đề, giới học giả Anh và Pháp đôi khi nêu lên tính tương đồng của bài thơ When You Are Old của William Yeats với bài thơ của Pour Helene của nhà thơ Pháp Pierre de Ronsard. Tuy nhiên, cách nhìn tình yêu và nhan sắc không hoàn toàn giống nhau trong hai bài thơ. Giới hạn của bài viết nầy không cho phép chúng tôi đi sâu vào những khác biệt đó. Xin mời độc giả tham khảo trang mạng dưới đây để có được một khái niệm rộng rãi hơn.
http://english12classroom.pbworks.com/w/page/31820389/%22When%20You%20Are%20Old%22%20Yeats%20and%20Ronsard
Xin đừng quên rằng Pierre de Ronsard (1524-1585) viết bài Pour Helene vào năm 1578 trong khi William Yeats (1865-1939) viết bài When You Are Old vào năm 1891.. Ronsard năm mươi tư tuổi khi gặp Hélène duyên dáng và xinh đẹp, người hầu của Hoàng hậu Catherine de Médicis. Hélène vừa mất người hôn phu trong chiến tranh. Vì thế Hoàng hậu muốn mời “ông hoàng của các nhà thơ” vinh danh phẩm giá và sắc hương của nàng hầu danh dự của mình. Chủ đề chính của ông là sự trốn chạy của thời gian. Xuyên suốt bài thơ, Ronsard minh họa người đàn bà nầy với những nét tích cực, ông gợi lên sắc đẹp của đối tượng trong thời xuân xanh. Vào thời điểm đó, nàng hãy còn đẹp trong mắt của Ronsard nhưng khi thời gian qua đi, nhan sắc sẽ tàn phai. - Đông Yên

Đang lưu hành trên Amazon và Barnes & Noble

Pour Helene

Quand vous serez bien vieille, au soir, à la chandelle,
Assise auprès du feu, dévidant et filant,
Direz chatant mes vers, et vous esmerveillant:
Ronsard me celebroit du temps que j’estois belle.
Lors vous n’aurez servante oyant telle nouvelle,
Desja sous le labeur à demy sommeillant,
Qui au bruit de mon cœur ne s’aille reveillant,
Benissant vostre nom de louange immortelle.
Je seray sous la terrre, et, fantosme sans os,
Par les ombres myrteux je prendray mon repos;
Vous serez au foyer une vieille accrupie,
Regrettant mon amour et vostre fier desdain.
Vivez, si m’em croyez, n’attendrez à demain;
Cueillez dès aujourd’jui les roses de la vie.

Khi em già, một chiều bên ngọn nến,
Bên bếp lò ngồi tháo chỉ xe dây,
Em sẽ bảo khi đọc thơ ta viết:
Thuở vàng son Ronsard đắm say ta
Đến lúc đó nô tỳ em cũng chẳng
Buồn nghe em vì mệt ngủ lâu rồi,
Không buồn thức khi trái tim ta đập
Đọc tên em với suy tụng ngàn đời.
Xương cốt rục làm ma trong lòng đất,
Thân ta chôn dưới những bóng hải đào;
Và lúc đó, em, cụ già co ro bên bếp sưởi,
Tiếc tình ta và tiếc thuở kiêu sa.
Sống, tin ta, hái hôm nay đừng đợi
Những nụ hồng tươi thắm của ngày xanh.